Wat is een ETF? Simpel uitgelegd met voorbeelden

Een ETF (Exchange Traded Fund) is een beleggingsfonds dat je net als een aandeel op de beurs koopt en verkoopt.

Het grote voordeel? Met één ETF koop je een heel mandje aan beleggingen, zoals aandelen, obligaties of grondstoffen.

Voorbeeld: AEX-ETF

In plaats van alle AEX-aandelen apart te kopen, koop je één AEX-ETF.

Daarmee beleg je direct in bedrijven zoals:

• ASML

• Shell

• ING

Meteen brede spreiding, zonder moeite.

Waarom zijn ETF’s zo populair?

• Lage kosten (vaak < €5 per €1.000 per jaar)

• Direct gespreid over soms duizenden bedrijven

• Makkelijk te kopen bij een broker

• Geschikt voor beginnende beleggers

Hoe begin je met ETF’s? Open een rekening bij een broker, kies een ETF… en je bent begonnen met investeren.

Een ETF is een fonds dat namens jou belegt in een complete index. Jij koopt één ETF-aandeel en wordt daarmee automatisch mede-eigenaar van veel verschillende aandelen of obligaties.

Zo werkt het in 3 stappen:

1. Jij (en duizenden anderen) investeren in één ETF
2. De aanbieder koopt alle beleggingen uit een index
3. De koers van de ETF beweegt mee met die onderliggende waarde

Voorbeeld: In de AEX-ETF bestaat ±15% uit ASML. Stijgt ASML? Dan stijgt jouw ETF een klein stukje mee.

ETF vs actief fonds

ETF: volgt een index → lage kosten

Actief fonds: beheerder probeert de markt te verslaan → duurder

Op de lange termijn presteren goedkope indexvolgers bewezen vaak beter dan dure actieve fondsen.

Je hoeft niets te kiezen

Beleg je € 1.000 in een AEX-ETF? Dan investeer je automatisch in alle 25 AEX-bedrijven zonder zelf keuzes te maken.

Technologie achter de schermen

Een automatisch systeem zorgt ervoor dat prijzen eerlijk blijven en dat er altijd voldoende ETF-aandelen beschikbaar zijn.

Je hoeft hier niets voor te doen dat regelt de aanbieder.

Er zijn verschillende soorten ETF’s, elk met een eigen risico en doel. Hieronder de meest voorkomende categorieën.

Index-ETF’s (breed gespreid — ideaal voor beginners)

Volgen een complete beursindex zoals:

• MSCI World → 1.400+ bedrijven wereldwijd

• S&P 500 → grootste Amerikaanse bedrijven

• AEX → 25 grootste NL-bedrijven

Sector-ETF’s (specifieker, meer risico)

Richten zich op één sector:

• Tech

• Gezondheidszorg

• Energie

Obligatie-ETF’s (minder risico, lager rendement)

Beleggen in:

• Staatsobligaties

• Bedrijfsobligaties

Thematische ETF’s (trends & innovatie)

Voorbeelden:

• Duurzaamheid

• Kunstmatige intelligentie

• Schone energie

• Robotica

Niet alle ETF’s werken hetzelfde. Er bestaan twee hoofdvarianten:

• Fysieke ETF’s
• Synthetische ETF’s

Fysieke ETF’s (meest voorkomend & voor beginners het veiligst)

Een fysieke ETF koopt écht de aandelen of obligaties uit de index.

Er zijn twee methoden:

1. Volledige replicatie: De ETF koopt alle aandelen in exact de juiste verhouding. Voorbeeld: MSCI World met ±1.500 bedrijven → alles wordt gekocht.

2. Sampling (steekproef): De ETF koopt alleen de belangrijkste aandelen uit de index. Dit wordt gedaan wanneer een index duizenden bedrijven bevat (te duur om alles te kopen).

Voordelen fysieke ETF’s

• Je bezit indirect de echte aandelen

• Minder risico

• Transparant en makkelijk te begrijpen

Synthetische ETF’s (complexer & met extra risico)

Synthetische ETF’s kopen géén onderliggende aandelen.

In plaats daarvan sluit de ETF aanbieder een swap (afspraak) met een bank.

Hoe werkt dat? De bank belooft het rendement van de index te leveren. Je krijgt dus de prestatie van de index, zonder dat de ETF de aandelen bezit.

Risico: tegenpartijrisico Gaat die bank failliet → dan kan jij (een deel van) je geld verliezen.

Er zijn wel regels: Europese UCITS-regels verplichten minimaal 90% onderpand om risico te beperken. Maar: er blijft altijd een klein restrisico bestaan.

Wat kies je het beste als particulier belegger?

Fysieke ETF’s zijn meestal de beste keuze:

• je bezit indirect echte aandelen

• minder risico

• transparant en simpel

Synthetische ETF’s kunnen technisch gezien iets preciezer volgen (kleinere tracking error), maar dat weegt niet op tegen het risico – zeker niet als je nog leert beleggen.

ETF’s zijn populair onder zowel beginnende als ervaren beleggers.

Dat komt doordat ze een aantal sterke voordelen combineren: lage kosten, brede spreiding en eenvoud.

Hieronder zie je waarom ETF’s voor veel mensen een slimme keuze zijn.

Hoewel ETF’s veel voordelen hebben, zijn er ook aandachtspunten. Door deze risico’s te begrijpen, maak je bewustere keuzes en voorkom je verrassingen tijdens het beleggen.

Kosten van ETF’s — eenvoudig uitgelegd

TER (Total Expense Ratio) — de belangrijkste kosten

• Jaarlijkse beheerkosten, automatisch verwerkt in de koers

• Meestal 0,20% – 0,50%

Voorbeeld:

• Vanguard FTSE All-World → 0,22%

• iShares Core MSCI World → 0,20%

Wat zit wél in de TER?

1. Beheerkosten ETF-aanbieder
2. Depotbank (bewaren van aandelen)
3. Index-licenties

Wat zit níet in de TER?

1. Transactiekosten binnen het fonds
2. Swap-kosten (bij synthetische ETF’s)
3. Kosten van je eigen broker

Brokerkosten

• Betaal je bij het kopen/verkopen

Voorbeeld:

• DEGIRO: €0 – €2 per transactie (kernselectie vaak 1× p/m gratis)

Bid-ask spread

• Verschil tussen koop- en verkoopprijs

• Populaire ETF’s: 0,05% – 0,10%

• Minder liquide ETF’s: kan 0,50%+ zijn

Valutakosten

• Als je een ETF koopt in USD/GBP

• Brokers rekenen 0,25% – 1% op wisselen

Een paar tienden procent kosten lijkt weinig, maar het effect over tientallen jaren is enorm.

Deze vergelijking toont wat er gebeurt als je €10.000 belegt, met 7% rendement per jaar, over 20 jaar.

In Nederland vallen ETF’s onder Box 3 – vermogen. Je betaalt belasting over rendement volgens een fictief percentage, niet wat je écht hebt verdiend.

Box 3 in 2025 – kort samengevat

Rekenvoorbeeld (€50.000 in ETF’s):

Het maakt dus niet uit of je ETF’s winst of verlies maakten: Box 3 rekent met het fictieve rendement.

Uitkerend vs accumulerend

Dividendlekkage (belangrijk voor Nederlanders!)

Over 20 jaar kan dat duizenden euro’s schelen.

Kort advies

• Nederlandse ETF’s → minder dividendverlies

• Buitenlandse ETF’s → meer keuze, soms lagere kosten

• Afwegen = belangrijk

Er zijn duizenden ETF’s beschikbaar, maar een aantal fondsen worden in Nederland het meest gebruikt vanwege lage kosten, brede spreiding en betrouwbare aanbieders.

De Vanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL) is waarschijnlijk de bekendste onder particuliere beleggers in Nederland. Deze ETF bevat meer dan 3.600 bedrijven wereldwijd, verspreid over ontwikkelde en opkomende markten.

Het fonds is uitkerend en keert elk kwartaal dividend uit. De jaarlijkse kosten zijn 0,22%. Deze ETF is geschikt voor beleggers die wereldwijd willen spreiden met één product en dividend willen ontvangen.

Een alternatief is de iShares Core MSCI World UCITS ETF (IWDA). Deze ETF bevat meer dan 1.400 bedrijven, maar alleen in ontwikkelde markten zoals Europa, de VS en Japan.

Dit fonds is accumulerend, wat betekent dat dividend automatisch wordt herbelegd. De kosten zijn laag met 0,20% per jaar. Deze ETF is vooral geschikt voor beleggers die willen profiteren van lange termijn groei zonder tussentijdse uitkeringen.

Wie specifiek in Amerikaanse aandelen wil beleggen, kiest vaak de iShares Core S&P 500 UCITS ETF (CSSPX). Deze volgt de 500 grootste bedrijven van de Verenigde Staten en heeft zeer lage kosten van slechts 0,07% per jaar.

De spreiding is beperkter omdat het alleen om de Amerikaanse markt gaat, maar het fonds wordt veel gebruikt vanwege de sterke prestaties van de S&P 500 in de afgelopen jaren.

Er zijn ook ETF’s die zich richten op de Nederlandse markt. Een voorbeeld is de VanEck AEX UCITS ETF, die de 25 grootste Nederlandse bedrijven volgt.

Voordeel hiervan is dat het fonds in Nederland is gevestigd, waardoor dividendlekkage wordt voorkomen. Het nadeel is de beperkte spreiding, omdat het slechts om één land en een klein aantal bedrijven gaat.

Voor de meeste beginners is één wereldwijd gespreide ETF zoals VWRL of IWDA meer dan voldoende.

Pas wanneer een portefeuille groter wordt, kiezen veel beleggers ervoor om extra ETF’s toe te voegen, bijvoorbeeld gericht op specifieke regio’s, sectoren of obligaties.

ETF’s zijn populair omdat ze goedkoop zijn, brede spreiding bieden en weinig onderhoud vragen.

Maar hoe doen ETF’s het ten opzichte van aandelen, fondsen, sparen, vastgoed en crypto? De vergelijking hieronder laat het snel zien:

Beleggen met ETF’s is eenvoudig, maar een paar slimme keuzes maken een groot verschil. Dit zijn de belangrijkste punten:

• Denk lange termijn: Beleg minimaal 10 jaar. Op korte termijn schommelt de markt, op lange termijn groeit vermogen bijna altijd.

• Beleg maandelijks (cost averaging): Automatisch elke maand een vast bedrag voorkomt gokken met het instapmoment.

• Kies brede spreiding: Eén wereldwijde ETF (zoals VWRL of IWDA) is voor beginners meestal genoeg.

• Let op de kosten: Kies ETF's met een lage TER (liefst onder 0,50%) en een goedkope broker.

• Voorkeur voor fysieke ETF’s: Meer transparantie en minder risico dan synthetische ETF’s.

• Dividendlekkage vermijden: In Nederland gevestigde ETF’s kunnen belastingvoordelen geven voor Nederlandse beleggers.

• Niet in paniek raken bij dalingen: Crashes horen erbij. Wie blijft zitten en blijft kopen, wint op lange termijn.

• Houd een noodfonds apart: Minimaal 3–6 maanden aan leefkosten op een spaarrekening. Zo hoef je nooit te verkopen op een slecht moment.

Een ETF is een beleggingsfonds dat je op de beurs koopt en dat je in één keer spreiding geeft over honderden of duizenden bedrijven. Het is simpel, goedkoop en ideaal voor lange termijn beleggen. Niet voor niets groeide het vermogen in ETF’s van $142 miljard in 2002 naar ruim $14.000 miljard in 2024.

ETF’s zijn aantrekkelijk vanwege lage kosten, brede spreiding en bewezen langetermijnrendementen. Veel wereldwijde ETF’s leveren historisch rond 8% tot 11% per jaar op en zijn daarmee een sterk alternatief voor dure actieve fondsen of losse aandelen.

Beleggen brengt wel risico’s mee. De waarde kan schommelen en in slechte jaren dalen met 20% of meer.

Daarom zijn ETF’s vooral geschikt voor geld dat je minimaal 10 jaar kunt missen. Wie geduldig blijft en niet in paniek verkoopt, wordt op lange termijn vaak beloond.

Voor beginners werkt een simpele aanpak het beste: kies één wereldwijde ETF (zoals Vanguard FTSE All-World of iShares Core MSCI World), beleg maandelijks een vast bedrag en laat het staan. Meer is niet nodig.

Meer informatie over brokers en beleggingsopties vind je op Financer.nl, waar je onafhankelijke vergelijkingen en handige tools kunt gebruiken om de juiste keuzes te maken.