Wat is een ETF? Simpel uitgelegd met voorbeelden

Een ETF (Exchange Traded Fund) is een beleggingsfonds dat je net als een aandeel op de beurs koopt en verkoopt.

Het grote voordeel? Met één ETF koop je een heel mandje aan beleggingen, zoals aandelen, obligaties of grondstoffen.

Voorbeeld: AEX-ETF

In plaats van alle AEX-aandelen apart te kopen, koop je één AEX-ETF.

Daarmee beleg je direct in bedrijven zoals:

• ASML

• Shell

• ING

Meteen brede spreiding, zonder moeite.

Waarom zijn ETF’s zo populair?

• Lage kosten (vaak < €5 per €1.000 per jaar)

• Direct gespreid over soms duizenden bedrijven

• Makkelijk te kopen bij een broker

• Geschikt voor beginnende beleggers

Hoe begin je met ETF’s? Open een rekening bij een broker, kies een ETF… en je bent begonnen met investeren.

Een ETF is een fonds dat namens jou belegt in een complete index. Jij koopt één ETF-aandeel en wordt daarmee automatisch mede-eigenaar van veel verschillende aandelen of obligaties.

Zo werkt het in 3 stappen:

1. Jij (en duizenden anderen) investeren in één ETF
2. De aanbieder koopt alle beleggingen uit een index
3. De koers van de ETF beweegt mee met die onderliggende waarde

Voorbeeld: In de AEX-ETF bestaat ±15% uit ASML. Stijgt ASML? Dan stijgt jouw ETF een klein stukje mee.

ETF vs actief fonds

ETF: volgt een index → lage kosten

Actief fonds: beheerder probeert de markt te verslaan → duurder

Op de lange termijn presteren goedkope indexvolgers bewezen vaak beter dan dure actieve fondsen.

Je hoeft niets te kiezen

Beleg je € 1.000 in een AEX-ETF? Dan investeer je automatisch in alle 25 AEX-bedrijven zonder zelf keuzes te maken.

Technologie achter de schermen

Een automatisch systeem zorgt ervoor dat prijzen eerlijk blijven en dat er altijd voldoende ETF-aandelen beschikbaar zijn.

Je hoeft hier niets voor te doen dat regelt de aanbieder.

Er zijn verschillende soorten ETF’s, elk met een eigen risico en doel. Hieronder de meest voorkomende categorieën.

Index-ETF’s (breed gespreid — ideaal voor beginners)

Volgen een complete beursindex zoals:

• MSCI World → 1.400+ bedrijven wereldwijd

• S&P 500 → grootste Amerikaanse bedrijven

• AEX → 25 grootste NL-bedrijven

Sector-ETF’s (specifieker, meer risico)

Richten zich op één sector:

• Tech

• Gezondheidszorg

• Energie

Obligatie-ETF’s (minder risico, lager rendement)

Beleggen in:

• Staatsobligaties

• Bedrijfsobligaties

Thematische ETF’s (trends & innovatie)

Voorbeelden:

• Duurzaamheid

• Kunstmatige intelligentie

• Schone energie

• Robotica

Niet alle ETF's werken op dezelfde manier. Er zijn twee hoofdtypen: fysieke en synthetische ETF's. Het verschil is belangrijk om te begrijpen.

Fysieke ETF's kopen daadwerkelijk de aandelen of obligaties uit de index die ze volgen.

Bij volledige replicatie koopt de ETF letterlijk alle aandelen uit de index in precies dezelfde verhouding. Bij sampling (steekproef) koopt de ETF alleen een representatieve selectie van de belangrijkste aandelen om kosten te besparen.

Dit werkt vooral bij indices met duizenden aandelen, waar het te duur zou zijn om echt alles te kopen.

Synthetische ETF's werken anders. Ze kopen niet de onderliggende aandelen, maar maken afspraken (swaps genaamd) met een bank. Die bank belooft het rendement van de index te leveren.

Klinkt efficiënt, maar er zit een risico aan: als die bank failliet gaat, kun je als belegger geld verliezen. Dit heet tegenpartijrisico.

Gelukkig zijn er regels. De Europese UCITS-regelgeving vereist dat er minimaal 90% onderpand aanwezig moet zijn om dit risico te beperken. Toch blijft er een restrisico bestaan.

Voor particuliere beleggers zijn fysieke ETF's over het algemeen de veiligere keuze. Je bent daadwerkelijk eigenaar van de onderliggende aandelen (via het fonds), en als de ETF-aanbieder omvalt, blijven die aandelen gewoon van jou.

Bij synthetische ETF's heb je dat directe eigendom niet.

Een voordeel van synthetische ETF's is dat ze soms een kleinere tracking error hebben, ze volgen de index dus iets nauwkeuriger. Maar dat kleine voordeel weegt naar mijn mening niet op tegen het extra risico.

Kies dus bij twijfel voor fysieke ETF's, zeker als je begint met beleggen.

ETF’s zijn populair onder zowel beginnende als ervaren beleggers.

Dat komt doordat ze een aantal sterke voordelen combineren: lage kosten, brede spreiding en eenvoud.

Hieronder zie je waarom ETF’s voor veel mensen een slimme keuze zijn.

Hoewel ETF’s veel voordelen hebben, zijn er ook aandachtspunten. Door deze risico’s te begrijpen, maak je bewustere keuzes en voorkom je verrassingen tijdens het beleggen.

ETF’s staan bekend om hun lage kosten, maar er zijn meerdere soorten kosten die invloed hebben op je uiteindelijke rendement.

Hieronder zie je de belangrijkste kostenposten overzichtelijk naast elkaar, mét typische bedragen.

Zelfs kleine kostenverschillen leveren over 10–20 jaar duizenden euro’s verschil op.

Daarom kiezen veel beleggers voor ETF’s met een lage TER in combinatie met een goedkope broker.

ETF’s vallen in Nederland onder Box 3: sparen en beleggen.

In 2025 geldt een overgangsregeling. Je betaalt belasting over het fictieve rendement óf over je werkelijke rendement — de Belastingdienst kiest automatisch de meest gunstige optie. Voor het fictieve rendement gebruikt de fiscus richtpercentages:

• 1,44% voor spaargeld

• 6,04% voor beleggingen Je betaalt vervolgens 36% belasting over dat berekende rendement.

Voorbeeld Beleg je €50.000 in ETF’s, dan rekent de Belastingdienst met 6,04% fictief rendement (€3.020). Daarover betaal je 36% belasting: €1.087 per jaar, ongeacht of jouw beleggingen in werkelijkheid zijn gestegen of gedaald.

Er is een vrijstellingsdrempel: pas boven dat vermogen betaal je belasting. Dit bedrag wordt jaarlijks aangepast.

Dividend en ETF-structuur

• Uitkerende ETF’s: dividend wordt uitbetaald, 15% dividendbelasting wordt ingehouden, maar die kun je meestal terugvragen.

• Accumulerende ETF’s: dividend wordt automatisch herbelegd en je merkt niets van dividendbelasting op uitkeringen.

Dividendlekkage

Buitenlandse ETF’s (bijv. in Ierland of Luxemburg) betalen dividendbelasting achter de schermen over ontvangen dividenden. Particuliere beleggers kunnen dat deel vaak niet terugvorderen. Dat kost ongeveer 0,3%–0,5% rendement per jaar.

Nederlandse ETF’s, hebben dat nadeel niet: hier kan de dividendbelasting worden verrekend. Het rendement kan daardoor iets hoger uitpakken. Het nadeel is dat er minder keuze is en soms iets hogere kosten.

Belangrijk om te weten

Het belastingsysteem voor Box 3 verandert de komende jaren. De bedoeling is om over werkelijk rendement te gaan belasten, maar het is nog niet bekend wanneer dat volledig wordt ingevoerd.

Populaire ETF's voor Nederlandse beleggers

Er zijn duizenden ETF’s, maar een paar zijn duidelijk favoriet onder Nederlandse beleggers.

Hieronder vind je de bekendste keuzes, met hun belangrijkste kenmerken en voor wie ze geschikt zijn.

Vanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL)

Een wereldwijde alles-in-één ETF

• Spreiding: >3.600 bedrijven wereldwijd (ontwikkelde + opkomende markten)

• Type: Uitkerend (dividend per kwartaal)

• Beheerd vermogen: ± €30 miljard

• Kosten (TER): 0,22%

• 10-jaarsrendement: ± 10,69% per jaar

• ISIN: IE00B3RBWM25

Voor wie? Beleggers die met één ETF wereldwijd willen spreiden en dividend willen ontvangen.

iShares Core MSCI World UCITS ETF (IWDA)

De populairste accumulerende tegenhanger

• Spreiding: ± 1.427 bedrijven (alleen ontwikkelde markten)

• Type: Accumulerend (dividend wordt automatisch herbelegd)

• Beheerd vermogen: ± €7 miljard

• Kosten (TER): 0,20%

• ISIN: IE00B4L5Y983

Voor wie? Beleggers die kiezen voor maximale groei via het rente-op-rente-effect, zonder uitkeringen.

iShares Core S&P 500 UCITS ETF (CSSPX)

Voor wie vooral in grote Amerikaanse bedrijven wil investeren

• Spreiding: 500 grootste bedrijven in de VS

• Beheerd vermogen: ± €104,8 miljard

• Kosten (TER): 0,07%

• ISIN: IE00B5BMR087

Let op: Sterke focus op de VS → minder wereldwijde spreiding.

VanEck AEX UCITS ETF

Specifiek voor Nederlandse beleggers

• Volgt: De 25 grootste Nederlandse bedrijven

• Voordeel: In Nederland gevestigd → voorkomt dividendlekkage

• Nadeel: Lage spreiding (slechts 25 bedrijven)

Voor wie? Beleggers die gericht in de Nederlandse markt willen beleggen.

Voor beginners

Start eenvoudig: VWRL of IWDA is vaak al genoeg voor een brede, solide portefeuille. Je hebt hiermee direct wereldwijde spreiding, lage kosten en weinig onderhoud.

Wil je minder risico?

Overweeg de klassieke mix:

80% aandelen-ETF (bijv. VWRL of IWDA) 20% obligatie-ETF (bijv. iShares Core Euro Government Bond UCITS ETF)

Dit maakt je portefeuille stabieler, met iets lager rendement.

Belangrijk om te onthouden

Dit is géén persoonlijk beleggingsadvies. De beste keuze hangt af van je doelen, risicoprofiel en financiële situatie.

Je weet nu wat ETF's zijn en hoe ze werken. Maar hoe begin je nou echt? Hier is een praktische stap-voor-stap uitleg.

ETF’s zijn populair, maar het is logisch dat je wilt weten hoe ze scoren ten opzichte van andere manieren van beleggen.

Elke methode heeft voor- en nadelen: risico, rendement, gemak en kosten verschillen enorm.

De tabel hieronder zet de belangrijkste beleggingsvormen overzichtelijk naast elkaar, zodat je snel kunt zien wat bij jouw situatie past.

Je weet nu wat ETF’s zijn en hoe ze werken. Met deze strategieën vergroot je de kans op succesvol langetermijnrendement:

1. Beleg voor de lange termijn: Streef naar minimaal 10–15 jaar, liever langer. Op korte termijn schommelt de markt heftig, maar over lange perioden stijgen aandelen bijna altijd. De MSCI World liet over elke willekeurige 14-jarige periode een positief rendement zien. Beleggen is dus geen sprint, maar een marathon.

2. Investeer maandelijks (periodiek beleggen): Door elke maand een vast bedrag te beleggen (cost averaging), koop je automatisch zowel in dalingen als stijgingen. Je hoeft niet te raden wanneer het “beste instapmoment” is, en je spreidt risico’s.

3. Let op lage kosten: Voor beginners is één wereldwijde ETF (bijv. VWRL of IWDA) vaak genoeg. Het voorkomt dat je moet kiezen welke sector of regio het beter gaat doen. Minder complex, vaak beter resultaat.

4. Kies brede spreiding: Voor beginners is één wereldwijde ETF (bijv. VWRL of IWDA) vaak genoeg. Het voorkomt dat je moet kiezen welke sector of regio het beter gaat doen. Minder complex, vaak beter resultaat.

5. Geef de voorkeur aan fysieke ETF’s: Bij fysieke ETF’s ben je echt eigenaar van de onderliggende aandelen. Synthetische varianten brengen extra risico met zich mee door het gebruik van swaps en tegenpartijen.

6. Let op dividendlekkage (voor Nederlanders): Nederlandse of Ierse ETF’s voorkomen dat je belasting misloopt. Dat scheelt vaak 0,3% tot 0,5% rendement per jaar.

7. Niet panikeren bij dalingen: Crashes horen erbij en komen gemiddeld eens in de 7–10 jaar voor. Een daling van 20–30% betekent niet dat je moet verkopen. Wie blijft zitten of zelfs bijkoopt, herstelt meestal sneller en pakt hogere rendementen mee.

8. Jaarlijks herbalanceren (alleen als je meerdere ETF’s hebt): Veranderde verhoudingen? Breng ze terug naar je oorspronkelijke risicoprofiel. Bijvoorbeeld van 85/15 terug naar 80/20 door een deel te verkopen of bij te kopen.

9. Blijf juist tijdens crises beleggen: Dalende markten zijn koopkansen. Historisch gezien levert doorbeleggen tijdens crises het meeste op.

10. Houd een noodbuffer aan: Beleg nooit alles. Houd 3–6 maanden vaste lasten op een spaarrekening, zodat je geen ETF’s hoeft te verkopen op een slecht moment.

Een ETF is een beursgenoteerd beleggingsfonds waarmee je in één keer kunt beleggen in honderden tot duizenden bedrijven. Het is eenvoudig, goedkoop en efficiënt.

Niet vreemd dus dat ETF’s enorm populair zijn: het wereldwijd beheerde vermogen groeide van $142 miljard in 2002 naar ruim $14.696 miljard in 2024.

Voor langetermijnbeleggers zijn ETF’s een sterke keuze. Je profiteert van:

• Lage kosten (vaak <0,50% per jaar)

• Automatische spreiding

• Bewezen rendementen van gemiddeld 8% tot 11% per jaar

• Weinig onderhoud of kennis nodig

ETF’s zijn daarmee een uitstekend alternatief voor dure actief beheerde fondsen of gokken op losse aandelen.

Maar er zijn risico’s. De waarde van een ETF kan schommelen, soms hard. In slechte marktjaren zijn dalingen van 20–30% mogelijk. Daarom is beleggen alleen geschikt voor geld dat je op de lange termijn kunt missen—minimaal 10 jaar, bij voorkeur langer. Wie geduldig blijft en niet in paniek verkoopt, wordt historisch gezien beloond.

Voor beginners werkt een simpele aanpak het best:

• Kies één brede wereldwijde ETF (zoals Vanguard FTSE All-World of iShares MSCI World)

• Beleg maandelijks een vast bedrag

• Laat je belegging met rust

Geen ingewikkelde strategieën. Tijd en discipline doen het werk.

Wil je ontdekken welke broker bij jou past of verschillende opties vergelijken?

Op Financer.nl vind je onafhankelijke reviews en handige tools om de juiste keuze te maken voor jouw situatie.