Wat is een crypto ETF? Eenvoudige uitleg voor beginners

Een crypto-ETF (Exchange-Traded Fund) is een beleggingsfonds dat je via de beurs kunt kopen, net als een gewoon aandelen-ETF.

Het grote verschil: in plaats van aandelen van bedrijven, geeft een crypto-ETF je blootstelling aan één of meer cryptocurrencies, zoals Bitcoin of Ethereum.

Het handige is: je hoeft zelf geen crypto te kopen of op te slaan. Geen gedoe met wallets, private keys of cryptobeurzen. Je belegt gewoon via je bestaande broker.

In Europa zijn deze producten technisch gezien vaak ETN’s (Exchange-Traded Notes) of ETC’s (Exchange-Traded Commodities), omdat UCITS-regels strenge eisen stellen aan spreiding.

Voor jou als belegger werkt het in de praktijk vrijwel hetzelfde als een ETF: je koopt een beursgenoteerd product dat de koers van een onderliggende crypto (of mandje crypto’s) volgt.

Heel simpel gezegd:

• stijgt Bitcoin 10%, dan stijgt de waarde van een Bitcoin-ETP ongeveer 10%

• daalt de koers, dan daalt ook jouw positie

Op Europese beurzen zijn inmiddels grofweg tientallen tot ruim honderd crypto-ETP’s beschikbaar: van pure Bitcoin-producten tot mandjes met meerdere coins.

Het werkingsmechanisme van een crypto-ETF is eigenlijk verrassend toegankelijk. Grofweg zijn er twee smaken:

• Spot-ETP’s – het fonds koopt daadwerkelijk Bitcoin, Ethereum of andere crypto en bewaart die in cold storage.

• Futures-ETP’s – het fonds belegt in termijncontracten (futures) die de toekomstige prijs van crypto volgen.

In Europa zijn de meeste producten die jij als particuliere belegger ziet spot-ETP’s: ze bezitten de onderliggende crypto echt.

In de praktijk

1. Jij koopt een aandeel in een Bitcoin-ETP via je broker.

2. De aanbieder gebruikt je inleg om Bitcoin te kopen.

3. Die Bitcoin wordt opgeslagen bij een erkende bewaarder in offline cold storage.

4. De koers van het product beweegt mee met de Bitcoinprijs, minus kosten.

Je profiteert dus van de koersbeweging, zonder zelf ooit een wallet te openen.

Belangrijk verschil met zelf crypto kopen

• Bij zelf crypto kopen: jij beheert je eigen private keys en loopt risico op fouten, hacks en verlies.

• Bij een ETF/ETN: de aanbieder regelt beveiliging, opslag en verzekering.

Een vaak genoemd risico: naar schatting gaat een flink deel van de ooit gekochte crypto verloren door vergeten wachtwoorden, verloren hardware wallets of hacks. Dat risico schuif je met een ETP grotendeels naar de aanbieder.

De keerzijde: je kunt de onderliggende Bitcoin of Ethereum niet gebruiken voor transacties, DeFi, staking in eigen beheer of on-chain toepassingen.

Een crypto-ETF is puur een beleggingsinstrument, geen digitaal betaalmiddel.

Er zijn verschillende categorieën crypto-producten waar je via de beurs in kunt beleggen. Voor Nederlandse beleggers zie je grofweg deze typen terug:

1. Bitcoin-ETP’s

Verreweg de populairste categorie. Deze producten volgen uitsluitend de Bitcoin-prijs.

1. Ethereum-ETP’s

Richten zich op de tweede grootste crypto: Ethereum. Sommige producten verdienen extra rendement via staking: het fonds zet een deel van de ETH in het netwerk in ruil voor beloningen.

1. Gediversificeerde crypto-mandjes

Dit zijn ETP’s die in meerdere crypto’s tegelijk beleggen (bijvoorbeeld Bitcoin, Ethereum, Solana, enz.). Je krijgt meer spreiding, maar vaak ook hogere kosten.

1. Platform-specifieke bundels

Sommige Nederlandse of Europese platforms bieden “crypto-bundels” of mandjes met automatische herbalancering.

Technisch is dat niet altijd een beursgenoteerde ETF/ETN, maar functioneel lijkt het er wel op.

Voorbeeldproducten (indicatief)

Let op: onderstaande tabel is ter illustratie, geen koopadvies en niet uitputtend.

Een crypto-ETF of ETN heeft een aantal duidelijke pluspunten, zeker als je uit de “traditionele” beleggingswereld komt:

Daartegenover staan ook duidelijke nadelen:

De keuze tussen een crypto-ETF en direct crypto kopen hangt af van gemak, kosten, controle en risico’s. Hieronder een overzicht:

Nederlandse beleggers hebben inmiddels meerdere routes om in crypto-ETP’s te stappen via reguliere brokers.

Veelvoorkomende opties:

• DEGIRO – toegankelijk, lage transactiekosten, aanbod aan Bitcoin/Ethereum-ETN’s en soms mandjes.

• Saxo Bank – biedt verschillende crypto-ETP’s, met vooraf een kennis- en ervaringstoets.

• Internationale apps – zoals Scalable Capital, Trade Republic of andere platforms met toegang tot buitenlandse beurzen.

Het proces is meestal:

1. Open een effectenrekening bij een broker.

2. Zoek de ticker of ISIN van de crypto-ETP die je wilt.

3. Kies een bedrag en plaats een order (bij voorkeur een limietorder).

Crypto-ETP’s vallen onder Europees en nationaal toezicht. De precieze regels verschillen per land en per product, maar in grote lijnen:

• Er is toezicht door Europese autoriteiten en nationale toezichthouders.

• Veel producten zijn ETN’s/ETC’s, geen UCITS-ETF’s, vanwege diversificatie-eisen.

• Voor jou als Nederlandse particuliere belegger vallen ze in principe in box 3 als vermogen.

Belangrijk om te onthouden:

• Je betaalt belasting over de waarde van je vermogen (box 3-systeem), niet over elke afzonderlijke winst/verkoop.

• Je jaaroverzicht van je broker is cruciaal voor je aangifte (waarde op 1 januari).

Crypto-ETP’s maken de administratie vaak eenvoudiger dan losse wallets en tientallen transacties op verschillende exchanges.

Of een crypto-ETF bij jou past, hangt af van verschillende factoren. Laten we eerlijk zijn over wie er wel en niet mee zou moeten beginnen.

Begin met je beleggersprofiel. Crypto-ETFs zijn geschikt voor beleggers met een lange termijn horizon van minimaal 5 jaar die extreme volatiliteit kunnen verdragen. Bitcoin daalde 64% in 2022, maar steeg 136% in 2024. Kun je 's nachts nog slapen als je belegging tijdelijk 50% of meer daalt?

Een algemene vuistregel: alloceer niet meer dan 5-10% van je portefeuille aan crypto vanwege het speculatieve karakter. Crypto heeft geen onderliggende cashflow zoals aandelen (dividenden) of obligaties (rente). De waarde hangt volledig af van vraag en aanbod.

Voor wie is het WEL geschikt? Traditionele beleggers die crypto-exposure willen zonder technische complexiteit. Mensen die veiligheid en regelgeving waarderen boven zelfbeheer. Institutionele beleggers die niet direct in crypto mogen vanwege compliance-regels. Beleggers die automatische herbalancering willen bij gediversificeerde fondsen.

Voor wie is het NIET geschikt? Crypto-puristen die geloven in decentralisatie en zelfbeheer. Mensen die crypto willen gebruiken voor transacties of DeFi-toepassingen. Zeer korte termijn traders die 24/7 willen handelen terwijl crypto-ETFs alleen tijdens beurstijden handelen. Beleggers die geen enkele volatiliteit verdragen.

TIAA, een Amerikaanse financiële instelling, vat het goed samen: 'Cryptocurrencies kunnen zeer volatiel zijn en zijn onbetrouwbaar als waardeopslag. Voor langetermijnbeleggers die afhankelijk zijn van inkomen uit hun portefeuilles, is een combinatie van geen cashflow, verhoogde volatiliteit en beperkte liquiditeit zeer problematisch.'

Mijn advies: begin klein. Investeer eerst een bescheiden bedrag waarmee je de markt leert kennen. Bouw je kennis op voordat je significante bedragen investeert. En vraag jezelf af: kan ik dit geld missen als het tijdelijk 50% of meer daalt?

Crypto-ETFs bieden Nederlandse beleggers een revolutionaire manier om blootstelling te krijgen aan cryptocurrency zonder de technische complexiteit en veiligheidsrisico's van directe eigendom. Met ongeveer 130 crypto-ETPs beschikbaar op Europese beurzen en kosten variërend van 0,15% tot 2% per jaar, is de toegang tot deze markt eenvoudiger dan ooit.

Toch blijft voorzichtigheid geboden. De onderliggende activa zijn extreem volatiel. Bitcoin daalde 64% in 2022 maar steeg 136% in 2024. Deze schommelingen zijn niet voor iedereen weggelegd.

Crypto-ETFs zijn geschikt voor beleggers met een lange termijn horizon die niet meer dan 5-10% van hun portefeuille willen alloceren aan deze speculatieve activaklasse. Ze bieden gemak, veiligheid en regelgeving, maar geen controle over de daadwerkelijke cryptocurrency.

De keuze tussen een crypto-ETF en directe aankoop hangt af van je technische kennis, beleggingshorizon en voorkeur voor gemak versus controle. Voor traditionele beleggers die crypto-exposure willen zonder gedoe, zijn ETFs vaak de beste optie. Voor crypto-enthousiastelingen die volledige controle willen, is directe aankoop logischer.

Wil je beginnen met crypto-ETFs? Gebruik Financer's brokervergelijking om de beste broker te vinden voor het kopen van crypto-ETFs. Vergelijk kosten, productaanbod en gebruiksvriendelijkheid voordat je een keuze maakt.

En onthoud: begin klein. Investeer eerst een bescheiden bedrag waarmee je de markt leert kennen. Bouw je kennis op voordat je significante bedragen investeert. Crypto is geen snelle weg naar rijkdom, maar een speculatieve belegging die zorgvuldige overweging verdient.